روش مطالعه sq3r – sq3r چیست؟
این روش یکی از بهترین روش های مطالعه در دنیاست. نام این روش به صورت اختصار از اول 5 کلمه گرفته شده است:
پیش مطالعه (Survey)
سوال کردن (Question)
مطالعه دقیق (Read)
یادآوری (Recite / Recall)
مرور (Review / Revise)
1-پیش خوانی (پیش مطالعه)
پیش خوانی به این معنی است که قبل از شروع مطالعه، درس را اجمالی و گذرا بخوانید تا یک برداشت کلی از متن و نکات مهم و کلیدی داشته باشید.
این روش شامل مطالعه کلی تیتر‌ها، سرفصل ها، خلاصه انتها و پاراگراف های ابتدایی و انتهایی فصل، تصاویرو عناوین می باشد. در مرحله پیش خوانی پس صرف از یکی دو دقیقه به یک دید کلی می رسید و می توانید برای مطالعه خود هدف گذاری کنید.
بیشتر بخوانید: روش مطالعه pqrst – pqrst چیست؟
2-پرسش
بعد از اتمام مرحله ی اول در مورد متن پیشخوانی شده از خود سوال بپرسیدکه مثلا فصل خوانده درباره چیست و شما چه چیزی قرار است یاد بگیرید. این چند دقیقه سوال جواب یادگیری را فعال‌تر می کند و باعث افزایش تمرکز و دقت خواهد شد.
3-مطالعه عمیق
در مرحله سوم درس را عمیق و دقیق مطالعه کنید. همه مفاهیم جزیی و کلی درس را یاد بگیرید. در این مرحله به مفاهیم و هدف های کلی و جزیی متن مسلط می شوید، سعی کنید به سوالاتی که در مرحله ی قبل از خود پرسیده اید جواب دقیق تری بدهید.
هایلایت کردن و خلاصه نویسی کنید. قرار نیست در این مرحله تمام مفاهیمی را که می‌خوانید صد در صد یاد بگیرید، برای تثبیت مطالب در ذهن به مرور مطالب نیاز دارید. دراین مرحله بسته به سطح دشواری درس، سرعت خود را کم و زیاد کنید.
در ادامه مطالعه عمیق نت برداری کنید. در این مرحله نکات مهم را به طور خلاصه و کلیدواژه یادداشت کنید تا با دیدن کلیدواژه، مفهوم کلی و مطالب اصلی متن را به خاطر بیاورید.
4-کنفرانس ( از حفظ گفتن مطالب)
در این مرحله بدون مراجعه به کتاب، مطالب را توضیح دهید. در صورت نیاز به نت‌هایی که در مرحله قبل نوشتید مراجعه کنید. در این مرحله متوجه خواهید شد که چه مطالبی را ناقص یا کامل یاد گرفته‌اید.
بیشتر بخوانید: روش مطالعه lwf – lwf چیست؟
5-مرور
در مرحله آخر تثبیت اصلی مطالب در مغز انجام می شود. در این مرحله نکات اصلی و موارد مهمی که یادداشت کرده اید دوباره و در حدود 5 دقیقه بدون مراجعه به کتاب مرور کنید. این مرور و یادآوری را طی دوره های زمانی مناسب انجام دهید.
استفاده از این روش مطالعه باعث می شود مطالب برای همیشه در ذهن شما باقی بماند. در پایان فصل، نکات اصلی و موارد مهم را مرور کنید. می توانید کل فصل را دوباره بخوانید یا با استفاده از سوالات پایان متن و از حفظ گفتن (بدون مراجعه به کتاب)، به مرور قسمت هایی که ضعیف هستید تکمیل و تقویت کنید.
موارد دیگری نیز برای داشتن یک سبک درست مطالعه وجود دارد که به آنها اشاره می کنیم:
1-زمان مطالعه
هرکس بهتر می داند کدام ساعت از شبانه روز برای درس خواندن برای او مناسب است و انرژی و تمرکزی بیشتری دارد پس مطالعه را به آن زمان موکول کنید و همه موارد را برای ساعت های مطالعه فراهم کنید. در زمان مطالعه درجه حرارت مناسب نیز می تواند بر ایجاد تمرکز بهتر مناسب باشد.
بیشتر بخوانید: چگونه به طور موثر یادداشت برداری کنیم؟
2-تهیه فلش کارت
تهیه فلش کارت در مطالعه و یادگیری درس های مورد نظر بسیار موثر هستند و کمک زیادی به یادآوری مطالب خواهند نمود.
3-کنترل استرس
استرس خود را مدیریت کنید. همه ما از اثرات مخرب اضطراب در عملکرد حافظه مطلع هستیم، اما کنترل استرس را باید بیاموزیم. البته نداشتن استرس در زمان امتحان و آزمون نیز غیر منطقی است. استرس در حد اعتدال مفید خواهد بود و می تواند باعث پیشرفت شود. در این رابطه روش های مقابله با استرس را مطالعه نمایید.
4-برنامه ریزی
یکی از راه های افزایش تمرکز انجام یک کار و حذف عادت انجام دادن چند کار به صورت همزمان است. اگر انسان برای هر ساعت بعد از بیدار شدن از خواب برنامه‌ریزی داشته باشد و هر ساعت از روز خود را به یک کار مشخص اختصاص دهد، بهتر و موفق‌تر عمل خواهد کرد.
بدون برنامه ریزی انجام هر کاری با بی نظمی استرس خواهد بود و در این میان از یاد بردن کارهای مهم امکان پذیر خواهد شد. پس برای بالا بردن تمرکز در کارها، برنامه داشته باشید و سعی کنید به برنامه خود متعهد بمانید.
بیشتر بخوانید: چگونه بدون حواس پرتی درس بخوانیم؟
5-قطع ارتباط با فضای مجازی
قبل از شروع مطالعه تلفن همراه خود را کنار بگذارید، از کامپیوتر و هر چه حواس شما را به خود جلب می کند فاصله بگیرید. اگر به استفاده از فضای مجازی عادت کرده اید این کار را با زمان های کوتاه و کم شروع کنید و کم کم زمان را افزایش دهید. صرف زمان زیاد در فضای مجازی باعث خستگی ذهن و چشم و هدر رفتن وقت مفید شما خواهد شد.
6-ایجاد وقفه
توصیه می شود پس از هر نیم ساعت مطالعه، وقفه ای ایجاد کنید و در حین استراحت ،سرگرم علایق دیگر خود شوید. این کار باعث کسب انرژی دوباره مغز برای ادامه مطالعه خواهد شد. برای انجام این کار از تکنیک پومودورو (Pomodoro technique) استفاده کنید. تکنیک پومودورو روشی برای تمرین دادن مغز برای رسیدن به تمرکز است.
برای اجرای تکنیک پومودورو باید به‌مدت ۲۵ دقیقه به‌طور کامل بر یک کار تمرکز کنید و سپس ۵ دقیقه استراحت کنید. برای هر ۴ دوره ۲۵ دقیقه‌ای، زمان استراحت طولانی‌تر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه‌ای در نظر بگیرید. اگر در ابتدا ۲۵ دقیقه تمرکز کامل بر یک کار برای شما سخت بود با ۱۵ دقیقه شروع کنید و سپس به‌تدریج این زمان را افزایش دهید.