چگونه تمرکز خود را افزایش دهیم؟
انسان ها در طول روز به 50،000 تا 70،000 فکر می کنند. 95٪این افکار تکرار می شوند و 80٪ افکار عادی منفی هستند. برای کسب موفقیت باید یاد بگیریم این افکار را بر آنچه که میخواهیم متمرکز کنیم، افکار ما تأثیر مستقیمی بر احساسات ما دارند بنابراین تقویت قدرت تمرکز یک ضرورت است.
مهم ترین نکته این است که برای رسیدن به هدف باید انرژی خود را مدیریت کنید نه وقت خود را. وقتی یک کار نیاز به توجه کامل داشته باشد، آن را برای زمانی که انرژی مورد نیاز برای تمرکز دارید، برنامه ریزی نمایید. در طول روز کارهای زیادی برای انجام دادن دارید ولی کاری که در اولویت است باید انجام شود.
بیشتر بخوانید: چطور دانش آموز باهوشی باشیم؟
تمرکز چیست؟
بر خلاف تصور ما تمرکز و توجه متفاوت هستند، توجه یک فرایند شناختی معطوف ساختن ذهن بر روی یک چیز و نادیده گرفتن بقیه چیز ها است ولی تمرکز حفظ کانون توجه بر روی یک موضوع خاص، پس از منحرف شدن توجه و پرت شدن حواس است.
تمرکز کردن یعنی اینکه فرد بتواند توجه و اراده برای کنترل توجه را در اختیار داشته باشد. در هنگام تمرکز، تنها یک فکر ذهن فرد را اشغال می‌کند و تمام انرژی ذهن بر همین فکر متمرکز می‌شود.
تحقیقات ثابت کرده که در دنیای مدرن امروز به دلیل افزایش استفاده از وسایل دیجیتالی، سطح تمرکز کاهش فراوانی یافته و این امر هر روز شدیدتر می شود.
فایده تمرکز چیست؟
با حفظ تمرکز برای مدت زمانی طولانی بر روی یک موضوع، بهتر می توانید در چالش های شناختی موثر باشید. یکی از دغدغه های همیشگی دانش آموزان، حواس پرتی و عدم تمرکز روی مطالب درسی است که همین امر سبب کاهش یادگیری و هدر رفتن زمان زیاد با حداقل بازدهی می باشد. افزایش بهره وری رابطه مستقیم با افزایش تمرکز دارد. راه موفقیت در زمینه های تحصیلی ، ورزشی و کسب مهارت ها افزایش تمرکز است.
راه های افزایش تمرکز در مطالعه
همه مواردی که باید در نظر گرفته شوند زمان، مکان، افراد دیگر، وظایف ،شرایط جسمی و روحی هستند. در ادامه به روش های موثر افزایش تمرکز می پردازیم:
1-انگیزه
در صورت مبهم بودن انگیزه نمی توانیم بر روی کار مورد نظر تمرکز کنیم؛ وقتی نمی‌دانید چرا انجام یک کار خاص، به دستیابی به هدفی کمک می‌کند و گاهی اصلا نمی‌دانید چرا برای دستیابی به هدفی تلاش می‌کنید یعنی انگیزه مشخصی ندارید. وقتی انگیزه مشخص باشد، نگرش نیز تغییر خواهد کرد و روش انجام کار نیز تغییر خواهد کرد. وقتی نسبت به کاری که انجام می‌دهید علاقه‌مند و مشتاق باشید، تمرکز کردن بر آن کار بسیار آسان خواهد بود.
2- برنامه ریزی
یکی از راه های افزایش تمرکز انجام یک کار و حذف عادت انجام دادن چند کار به صورت همزمان است. اگر انسان برای هر ساعت بعد از بیدار شدن از خواب برنامه‌ریزی داشته باشد و هر ساعت از روز خود را به یک کار مشخص اختصاص دهد، بهتر و موفق‌تر عمل خواهد کرد. بدون برنامه ریزی انجام هر کاری با بی نظمی استرس خواهد بود و در این میان از یاد بردن کارهای مهم امکان پذیر خواهد شد. پس برای بالا بردن تمرکز در کارها، برنامه داشته باشید و سعی کنید به برنامه خود متعهد بمانید.
3-قطع ارتباط با فضای مجازی
قبل از شروع مطالعه تلفن همراه خود را کنار بگذارید، از کامپیوتر و هر چه حواس شما را به خود جلب می کند فاصله بگیرید. اگر به استفاده از فضای مجازی عادت کرده اید این کار را با زمان های کوتاه و کم شروع کنید و کم کم زمان را افزایش دهید. صرف زمان زیاد در فضای مجازی باعث خستگی ذهن و چشم و هدر رفتن وقت مفید شما خواهد شد.
بیشتر بخوانید: تکنیک های مقابله با کمال گرایی نوجوانان
4-پرهیز از انجام همزمان کارها
مغز ما با انجام چند کار به‌طور همزمان به تمرکز نداشتن عادت کرده است. در فرهنگ کاری‌ای که هنوز هم در آن پُرکاری ویژگی خوبی به حساب می آید، انجام همزمان چند کار موجب می‌شود حس کنیم انسان زرنگ یا موفقی هستیم. در یک بررسی نشان داده شده است که انجام همزمان چند کار موجب می‌شود حس خوبی داشته باشیم، انجام همزمان چند کار، منجر به پایین آمدن بهره هوشی (IQ) می‌شود و موجب می‌شود مرتکب اشتباه شویم و جزئیات را نادیده بگیریم.
5-استفاده از موسیقی
گوش دادن به موسیقی سبب درگیری قسمت های مختلف مغز و بهبود عملکرد آن می شود که افزایش تمرکز را به همراه خواهد داشت و این درباره موسیقی که به آن علاقه دارید صادق می باشد.
6-ایجاد وقفه
توصیه می شود پس از هر نیم ساعت مطالعه، وقفه ای ایجاد کنید و در حین استراحت ،سرگرم علایق دیگر خود شوید. این کار باعث کسب انرژی دوباره مغز برای ادامه مطالعه خواهد شد. برای انجام این کار از تکنیک پومودورو (Pomodoro technique) استفاده کنید. تکنیک پومودورو روشی برای تمرین دادن مغز برای رسیدن به تمرکز است.
برای اجرای تکنیک پومودورو باید به‌مدت ۲۵ دقیقه به‌طور کامل بر یک کار تمرکز کنید و سپس ۵ دقیقه استراحت کنید. برای هر ۴ دوره ۲۵ دقیقه‌ای، زمان استراحت طولانی‌تر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه‌ای در نظر بگیرید. اگر در ابتدا ۲۵ دقیقه تمرکز کامل بر یک کار برای شما سخت بود با ۱۵ دقیقه شروع کنید و سپس به‌تدریج این زمان را افزایش دهید.
7-تقسیم اهداف
زمانی که اهداف شما بزرگ باشد و دسترسی به آن ها زمان زیادی لازم داشته باشد می تواند شما را گمراه و ناراحت کند و باعث شود تمرکز خود را از دست بدهید . اهداف خود را کوچکتر کنید، بنابراین پیشرفت هایی که در طول روز یا یک هفته به دست می آورید به عنوان یک نردبان رسیدن به موفقیت هستند.
8-زمان مطالعه
هرکس بهتر می داند کدام ساعت از شبانه روز برای درس خواندن برای او مناسب است و انرژی و تمرکزی بیشتری دارد پس مطالعه را به آن زمان موکول کنید و همه موارد را برای ساعت های مطالعه فراهم کنید. در زمان مطالعه درجه حرارت مناسب نیز می تواند بر ایجاد تمرکز بهتر مناسب باشد.
بیشتر بخوانید: نت برداری از دروس
9. مراقبه
مراقبه تمرین عضلات ذهن برای حفظ تمرکز است و به ما برای داشتن اراده قوی کمک می کند. مراقبه نیاز به نشستن ساعت‌ها در جایی آرام ندارد. کافی است چشم‌هایتان را ببندید و مثلا خود را در حال خوردن سیب تصورکنید و بر حس‌هایی تمرکز کنید که هنگام گاز زدن سیب، به شما دست می‌دهد. با این کار می توانید تمرکز خود را به‌مدت ۱۰ دقیقه روی یک کار معطوف کنید.
10-شناخت عوامل انحرافی
در پایان روز به بررسی این مطلب بپردازید که چه چیزهایی ذهن شما را منحرف می کنند. هرچه بیشتر این فعالیت ها را بشناسید و سعی در کاهش آن ها داشته باشید میتوانید حواس پرتی خود را کم کنید. توجه داشته باشید که تلاش بیش از حد برای آرامش و تمرکز نتیجه خوبی ندارد زیرا باعث زمان زیادی صرف کسب آرامش و تمرکز می شود و تمرکز بیش از حد باعث کاهش سطح عملکرد ذهن خواهد شد.