اصول اولیه برای خلاصه نویسی
آشنایی با روشهای درست مطالعه و یادداشت برداری در پیشرفت و موفقیت تحصیلی دانشآموزان و دانشجویان موثر است. در این مطلب نکات مفیدی درباره خلاصه نویسی آورده شده است که با استفاده از این موارد میتوانید ب با صرف زمان کمتری تمام نکات مهم را بیاموزید.
1- هر فصل کتاب را بصورت کلی بررسی کنید
قدم اول در خلاصه نویسی نگاهی کلی به هر فصل می باشد. در این مرحله به موارد زیر توجه کنید:
عنوانها
جدولها
تصاویر
قسمتهایی از متن که پررنگ یا ایتالیک نوشته شده است
و از همه مهمتر قسمت خلاصه متن
بیشتر بخوانید: نکاتی در مورد تندخوانی
هدف از نگاه کلی به فصلها این است که ذهن شما نسبت به متنی که قرار است بخوانید آشنا شود. این یکی از بهترین روشهایی است که مغز بدون اینکه خسته شود یا فشار زیادی به آن وارد شود میتواند بهراحتی و با کیفیت بالا اطلاعات جدید را دریافت کند. با استفاده از این روش، نکات مهم برای مغز تعیین میشود و ذهن هنگام خواندن مجدد مطالب، با دقت بیشتری آن نکات را بهخاطر میسپارد. این افزایش توجه سبب میشود که اطلاعات، بیشتر در ذهن باقی بمانند و علاوهبر آن میتوانید موضوعاتی را که قرار است در آینده بخوانید پیشبینی کنید.
اگر خلاصه فصل در کتاب تعبیه شده باشد میتواند به یادگیری بهتر شما کمک زیادی بکند. شاید در ابتدا همه مطالبی را که میخوانید درک نکنید، اما با اینحال این کار را انجام دهید چون نگاه کلی به مطالب میزان توجه و درک شما را از مطلب افزایش میدهد و سبب میشود که مطالب بیشتر در حافظه شما ثبت شوند.
اگر دبیر یا استادتان به نکته خاصی اشاره کرد، حتما آن را یادداشت کنید و موقع مرور سریع مطالب به آن توجه کنید، احتمال اینکه این نکات بهعنوان سؤالات امتحانی مطرح شوند، بسیار زیاد است.
2- از نکات مهم یادداشت برداری کنید
در مرحله بعد باید مطالب را بخوانید و نکات مهم آن را یادداشت کنید. به این نکته توجه داشته باشید که برای خلاصه نویسی نباید همه مطالب را با تمام جزئیات بنویسند، این کار زمان زیادی میگیرد بیفایده است. با استفاده از دو روش ساده میتوانید مطمئن شوید که همه اطلاعات کلیدی و مهم را یادداشت کردهاید.
۱. مطالبی که بهسختی متوجه میشوید یادداشت کنید
اگر بعضی از مطالب را بهسختی متوجه میشوید، سعی کنید با استفاده از کلمات ساده و قابل فهم هر چیزی را که درباره آن موضوع متوجه می شوید، بنویسید. برای این کار از جملههای کوتاه و مناسب استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: نکاتی مهم برای افزایش سرعت تست زنی
برای شروع، ابتدا بخشهایی را که متوجه شدهاید یادداشت کنید و بعد سراغ مطالب سختتر بروید. بعضی مواقع استفاده از منابع مختلف میتواند به درک بهتر یک موضوع به شما کمک کند. اگر هنوز بعضی از قسمتها را متوجه نشده اید، میتوانید سریع در گوگل جستوجو کنید، احتمالا میتوانید عکس، فیلم یا اطلاعات دیگری درباره آن موضوع بیابید که به فهم بیشتر شما کمک کند. حتما این اطلاعات را یادداشت کنید.
با خلاصه نویسی مطالب، مغز خود را روی مطالبی که بعد از مطالعه متوجه شدید تمرکز میکنید. با این کار اطلاعات به بخشهای کوچکتر و قابلفهم تقسیم میشوند و باعث یادگیری بهتر و راحتتر خواهد شد.
یادگیری میزان زیادی از اطلاعات را یکباره و بهطور همزمان درست نیست. فرقی نمی کند این مطالب خواندن یک جمله خیلی طولانی یا بخشهای زیادی از یک کتاب باشد. در این حالت ذهن از اطلاعات زیاد پر میشود و یادگیری این مطالب در زمان کوتاه مشکل خواهد بود. برای یادگیری بهتر لازم است که این مطلب را به بخشهای کوچک قابلفهم تبدیل کنیم تا ذهن بهتر روی آنها تمرکز کند.
۲. مطالبی که تابهحال نخواندهاید یادداشت کنید
تمام مفاهیم، تعاریف، تئوریها و فرمولهایی را که تاکنون با آنها مواجه نشدهاید یادداشت کنید. حتی سعی کنید که همه جزئیات مربوط به آنها را بنویسید. برای فهم بهتر این مطالب مثالهای مربوط به آنها را هم بنویسید اما انجام این کار ضروری نیست.
در مرحله بعد سعی کنید که این مفاهیم را درک کنید. آنها را برای خودتان تعریف کنید و برایشان مثال بزنید. کم کم، این مفاهیم برای شما قابلدرک میشود و بهراحتی آنها را خواهید آموخت.
بهجای تایپکردن خلاصهها، آنها را با دست و روی کاغذ یادداشت کنید. این کار اهمیت زیادی دارد، هنگامیکه مطالب را بهصورت دستنویس تهیه میکنید، بیشتر درباره آنها فکر میکنید. در نتیجه مطالب بیشتر در ذهن شما باقی میماند و در حافظه بلندمدت شما ثبت میشود، در نتیجه بهتر جزئیات نوشتهها را بهخاطر میآورید.
هدف اولیه از این کار بلکه درک بهتر مطالب است. شاید برای یک امتحان نتوانید به این شیوه خلاصه نویسی تکیه کنید و حتما باید منبع اصلی آزمون را بخوانید، زیرا همه اطلاعات بهصورت درست و کامل در کتاب وجود دارد، ممکن است بعضی از مطالب مهم را از قلم انداخته باشید.
بیشتر بخوانید: روش های مقابله با استرس
3- مطالب را سریع بخوانید
در مرحله آخر سعی کنید مطالب را تا جایی که امکان دارد سریع بخوانید و قدرت مطالعه خود را بالا ببرید. زمانیکه از این روش برای مطالبی استفاده میکنید که تابهحال نخواندهاید، دوباره آنها را مرور کنید تا بهتر متوجه مفاهیم آن بشوید. فقط به خلاصهها و یادداشتهای خود تکیه نکنید چون ممکن است مطالب مهم و ارزشمند را یادداشت نکرده باشید. همچنین اگر مطلب جدیدی را مطالعه میکنید میتوانید به آرامی آن را مطالعه کنید، اما برای مطالبی که متوجه شدهاید از روش های تندخوانی استفاده کنید. اینکار باعث میشود که مطالب بیشتر در ذهن شما باقی بماند و بیشتر آنها را درک کنید.
4- مطالب را مرور کنید
یکی از روش های درس خواندن صحیح، مرور مطالب خواندهشده است. درصورتیکه زمان کافی برای مطالعه کتاب دارید مطالب آن را مرور کنید. مرور مطالب سبب میشود که اطلاعات، بیشتر در ذهن باقی بماند. اگر سرجلسه امتحان زمان کافی دارید نیز دوباره جوابهای خود را بررسی کنید؛ این کار به شما این فرصت را میدهد جواب اشتباه سؤال یا انتخاب اشتباه گزینهای را متوجه شوید و آن را تصحیح کنید. این که با وجود زمان کافی، سریع به سؤالات جواب دهید و از جلسه آزمون بیرون بیایید اشتباه است. شما وقت و هزینه زیادی برای تحصیل صرف کرده اید، بهراحتی فرصتهای خود را از دست ندهید و از همه زمان خود استفاده کنید.